میدانیم بازاریابی بخشی از فعالیتهای شرکت است که از طراحی محصول تا فروش ادامه دارد و هدف نهایی آن افزایش فروش و سودآوری شرکت است. آمیخته بازاریابی، در برنامه ریزی اصولی برای رسیدن به فروش و سودآوری کمک بزرگی میکند. با استفاده از مدلهای بازاریابی می توانید مطمئن باشید که تمام جوانب کار را در نظر گرفتهاید و یک استراتژی کامل و جامع برای بازاریابی طراحی کردهاید.
اولین P = محصول یا Product
محصول اولین و مهمترین جزء آمیخته بازاریابی است. در بازاریابی هر چیزی که برای پاسخگویی به نیازی در بازار ارائه میشود، محصول نامیده میشود. محصول میتواند، شامل اشیا فیزیکی، خدمات، رویدادها و حتی ایده باشد. بنابراین محصول یک شرکت مشاوره مدیریت همان ایده یا مشاورهای است که به مشتری ارائه میکند و محصول یک فروشگاه اینترنتی، کالا و امکان تهیه آسانتر آن برای مشتری است.
تقسیمبندی محصول
بهطورکلی محصولات به دو دسته، تقسیمبندی میشوند:
-
محصولات مصرفی
محصولاتی که به مصرفکننده نهایی فروخته میشود و فرد خریدار بهصورت شخصی آن را مورد استفاده قرار میدهد. به کسبوکارهایی که این دسته محصولات را تولید میکنند B2C یا business to customer گفته میشود.
-
محصولات صنعتی
محصولاتی که در کسبوکارهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد و یا به واسطهها فروخته میشود. این دسته از محصولات طی فرآیندهایی تبدیل به محصول مصرفی میشوند. کسبوکارهای فعال در این حوزه B2B یا usiness to business هستند.
دسته بندی دیگر محصولات
محصولات مصرفی خود به چهار دسته حائز اهمیت تقسیم میشوند. توجه به این دستهبندی در بازاریابی محصول شما اهمیت بالایی دارد که بدانید محصول خود را چگونه به مشتری عرضه کنید. در این قسمت درباره جز سوم آمیخته بازاریابی که مکان عرضه و توزیع محصول است، هم اشارهای میکنیم.
-
محصولات راحتی (convenience product)
محصولات راحتی عموماً محصولات کمقیمت هستند و زمان زیادی صرف مقایسه و خرید آنها نمیشود. مثل بستنی، صابون و …
عامل موفقیت در بازاریابی یک محصول راحتی، سیستم پوششی در توزیع است. درواقع این محصول را باید بهگونهای توزیع کرد که مشتری راحتترین دسترسی به آن را داشته باشد و کل بازار را پوشش دهد.
-
محصولات مقایسهای
محصولات مقایسهای، محصولاتی هستند که مشتری برای انتخاب و خرید آنها زمان بیشتری را صرف میکند و انواع مختلف محصول را با یکدیگر مقایسه میکند. درباره این نوع محصولات، کارشناسان بازاریابی توزیع انتخابی را پیشنهاد میکنند. توزیع انتخابی به این مفهوم است که شرکت محصولات خود را در مراکز خرید مختص به این نوع از محصولات، توزیع کند. توجه کنید که توزیع پوششی برای این نوع محصول مناسب نیست. زیرا هرچند مشتری دسترسی راحتتری خواهد داشت، اما روی دید مشتری در جنبه تخصصی و کیفیت بالای محصول تأثیر منفی دارد.
-
محصولات ویژه و خاص
محصولات ویژه و خاص، محصولاتی هستند که مشتریان خاصی دارند و این مشتریان برای انتخاب و خرید آنها حاضر به پیمودن مسافت طولانی هستند. این دسته از محصولات ویژگیهای منحصربهفرد و احتمالاً برندهای ویژه و خاص دارند. استراتژی توزیع این دسته از محصولات توزیع انحصاری است. اگر قصد تولید محصول منحصربهفرد و لاکچری را دارید. نیازی نیست در هر مغازه و فروشگاهی آن را توزیع کنید. میتوانید با چند نمایندگی انحصاری ضمن حفظ کیفیت برند خود محصولاتتان را به فروش برسانید.
-
محصولات ناخواسته
این دسته از محصولات، محصولاتی هستند که امکان فروش آنها بهصورت عادی وجود ندارد و نیاز به تلاش بیشتر برای بازاریابی آنها است. این محصولات شامل محصولاتی میشوند که مشتری بهصورت عادی به خرید آنها فکر نمیکند، مانند بیمه عمر و همچنین محصولات نوآورانهای که بهتازگی وارد بازار شدهاند.
این محصولات نیاز به معرفی محصول و فعالیت تیم فروش برای متقاعد کردن مشتریان به خرید دارند. قرار دادن این محصول در فروشگاهها بدون حضور کسی که درباره ضرورت محصول توضیح دهد، بزرگترین اشتباه است.
دومین P = قیمتگذاری یا Price
قیمت، دومین جزء آمیخته بازاریابی است. قیمت در بازاریابی یکی از منعطفترین اجزای آمیخته بازاریابی است. زیرا میتوان در زمان بسیار کوتاه آن را تغییر داد. بهطورکلی دو سیاست قیمتگذاری در دنیا وجود دارد:
در سیاست قیمت ثابت، قیمتی برای یک دوره زمانی مشخص میشود و در آن دوره زمانی تغییر نمیکند. با در نظر گرفتن نوع محصول و همچنین وضعیت اقتصادی بازار میتوانید این نوع قیمتگذاری را انتخاب کنید. با توجه به تغییرات سریع دنیای امروز این نوع قیمتگذاری کمتر در کسبوکارها به کار میرود.
در سیاست قیمتگذاری متغیر، قیمتها با توجه به تغییر شرایط بازار و برای بخشهای مختلف بازار، تغییر میکنند. این سیاست قیمتگذاری مخصوصاً در محصولاتی که از جنس خدمات هستند، بیشتر استفاده میشود. کسبوکارهای مختلف در جهان با الگوریتمهای پیچیده متناسب با شرایط مختلف اقتصادی و مناسبتهای مختلف، محصولات خود را قیمتگذاری میکنند.
درواقع قیمتگذاری پویا بهترین شیوه قیمتگذاری در جهان بهحساب میآید. برای مثال قیمت بلیط خطوط هواپیمایی در تمام نقاط دنیا بر اساس فصول سال بهطور شبانهروزی تغییر میکند.
اما در ایران ازنظر فرهنگی تغییرات قیمت پذیرفته نیست. به این مفهوم که اگر قیمت خود را بیش از حد تغییر دهید، به چهره برند شما آسیب وارد میشود و مشتریان خود را از دست میدهید. بنابراین در حال حاضر بهتر است سیاست قیمتگذاری ثابت داشته باشید، اما نیمنگاهی هم به وضعیت بازار و تغییرات اقتصادی- سیاسی داشته باشید تا هم محبوبیت برند خود را حفظ کنید و هم متضرر نشوید. همچنین پیشنهاد میکنیم که قیمتگذاری رقیبان خود در صنعت را هم بررسی کنید. چون مشتریان شما قطعاً قیمتها را با هم مقایسه میکنند.
اشتباهات متداول در قیمتگذاری محصول
تعیین قیمت فرآیندی پیچیده است که باید به آن توجه ویژه شود. گاهی شرکتهای بزرگ دنیا هم در قیمتگذاری مرتکب اشتباهاتی شدهاند. اشتباهاتی که در قیمتگذاری اتفاق میافتد، اگر اصلاح نشوند میتواند باعث شکست کسبوکارها شود. در این نوشتار سه مورد از مهمترین اشتباهات قیمتگذاری را با هم بررسی میکنیم.
آمیزه بازاریابی، آمیخته بازاریابی یا ترکیب عناصر بازاریابی واژههایی هستند که برای ترجمه «مارکتینگ میکس» به کار رفتهاند. منظور از آمیزه، آمیخته یا ترکیب این است که بین این اجزا میبایست یک نگرش سیستمی و هماهنگ برقرار شود تا بتواند بر مشتری تاثیر گذارد. طراحی و توسعه امیخته بازار که به آن «چهار پی» یا «هشت پی» گفته میشود و از وظایف اصلی مدیر بازاریابی میباشد. ترکیبعناصر بازاریابی مجموعهای از ابزارهای بازاریابی است که موسسه برای نیل به اهداف بازاریابی در بازار هدف از آنها استفاده میکند.